DWÓR ALEKSANDRY BĄKOWSKIEJ

W 1880 roku Aleksandra Bąkowska zakupiła majątek Gołotczyzna, położony w gminie i parafii Sońsk, w powiecie ciechanowskim. Poprzedni właściciel Stefan Czarnecki z powodu bankructwa zmuszony był do wyprzedaży swoich włości. Bąkowska oprócz drewnianego dworu i budynków gospodarczych stała się również właścicielką majątku ziemskiego liczącego prawie 300 ha. Kupując Gołotczyznę Aleksandra Bąkowska chciała założyć w swoim dworze placówkę oświatową dla dziewcząt wiejskich, aby zdobyć doświadczenie do otwarcia i prowadzenia takiej szkoły, odwiedziła więc istniejącą już podobną w Kruszynku. Zapoznała się z jej organizacją i programem. Właścicielka Gołotczyzny przez wiele lat przygotowywała się do otwarcia szkoły. Polegały one na przebudowie wnętrza starego drewnianego dworu i adoptacji jego wnętrza do potrzeb szkoły. Początkowym terminem rozpoczęcia działalności edukacyjnej miał być rok 1907, ale z powodu pożaru dworku nastąpiło dwuletnie opóźnienie. Bąkowska z własnych środków odbudowała nowy dwór, który stał się gmachem nowej szkoły.

15 lutego 1909 roku szkoła pod nazwą „Ferma Praktyczna dla Dziewcząt Wiejskich” rozpoczęła swój pierwszy rok szkolny. Początkowy program nauki był realizowany podczas 11-miesięcznego kursu. Dziewczęta uczyły się nowoczesnych metod życia i pracy w gospodarstwie domowym i wiejskim. Losy szkoły połączyły się z życiem Aleksandry Bąkowskiej, zależało jej bardzo, żeby szkoła nie przestała istnieć po jej śmierci. Razem z Aleksandrem Świętochowskim dążyła do tego, aby szkołę przejęła państwo. W roku 1924 Ministerstwo Rolnictwa obejmuję opiekę i zarządzanie nad szkołą. W tym samym roku właścicielka Gołotczyzny zrzeka się prawie całego swojego na rzec skarbu państwa, aby w przyszłości z niego była finansowana szkoła. W maju 1926 w Gołotczyźnie zmarła Aleksandra Bąkowska, a działalność edukacyjna nie została przerwana i trwała do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie dziewczęta wróciły do nauki w dworku do roku 1953. Zostały przeniesione do szkoły dla chłopców, dzięki czemu powstała szkoła koedukacyjna rolnicza dzisiaj znana jako Zespół Szkół Rolniczych w Gołotczyźnie. W dworze powstały mieszkania prywatne dla mieszkańców wsi i nauczycieli. W dawnej siedzibie A. Bąkowskiej mieściła się część Urzędu Gminy Sońsk, min. Urząd Stanu Cywilnego i Biblioteka Gminna. Od 1999 roku dworek jest częścią Zespołu Dworsko-Parkowego, należącego do Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, stanowiący Oddział Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie.

Warto zwiedzić wnętrze dworku, które zostało tak zaprojektowane, żeby tworzyć atmosferę, klimatu, najbardziej prawdopodobnego, jaki mógł panować w przeciętnym średniozamożnym dworku szlacheckim na Mazowszu na przełomie XIX-XX wieku, a nawet w okresie międzywojennym.