Polska arystokratka, malarka i rysowniczka. Wykonywała głównie portrety, przeważnie osób z bliskiego otoczenia (m.in. trzech portretów Zygmunta Krasińskiego). Poza portretami tworzyła obrazy religijne m.in. na zlecenie kościołów i zakonów. Wykonywała również malowidła na aksamitnych pokryciach mebli, salonu oraz na wachlarzach. Jej twórczość znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, Bibliotece Jagiellońskiej oraz w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie.

Delfina z Komarów Potocka ur. 1807 w Murowanych Kuryłowicach, zm. 2.IV. 1877 w Paryżu. Dama, przyjaciółka artystów, śpiewaczka i malarka. Zwana muzą polskiego romantyzmu, ponieważ wywarła wpływ na jego czołowych przedstawicieli. Przyjaciółka i powiernica Zygmunta Krasińskiego. Została jego umiłowaną, przed którą poeta zwierzał się ze wszystkich swoich myśli i zamiarów i dla której pisał utwory (Przedświt).

Brunon Kiciński poślubił Elizę z Branickich w 1926 roku. Ten ślub był znaczącym wydarzeniem społecznym, łączącym dwie wpływowe rodziny z różnych sfer społecznych. Eliza z Branickich, pochodząca z jednej z najbardziej zasłużonych rodzin szlacheckich w Polsce, wnosiła do małżeństwa zarówno majątek, jak i wpływy, co dodatkowo umocniło pozycję Brunona Kicińskiego w społeczności lokalnej.

Fabryka mleka w proszku w Chojnowie  była jednym z pierwszych tego typu zakładów w Polsce po II wojnie światowej. Jej budowa miała kluczowe znaczenie dla lokalnej gospodarki, a dzięki nowoczesnym technologiom produkcji, fabryka znacząco wpłynęła na poprawę jakości i dostępności przetworów mlecznych w regionie.

Powstał prawdopodobnie w latach 40-tych XIX w. Około 1856-57 majątek zakupił Teodor Chełchowski i od tego czasu związany jest z rodziną Chełchowskich. W nim odbywały się liczne spotkania mające na celu podniesienie świadomości narodowej oraz służące rozwojowi wsi. W latach trzydziestych majątek ub. wieku przechodzi w posiadanie rodu Bojanowskich.

Pałac w Krasnem, wzniesiony w XVIII wieku, jest jednym z najpiękniejszych przykładów architektury barokowej na Mazowszu. Został zaprojektowany przez słynnego architekta Jakuba Fontanę na zlecenie wojewody płockiego, Michała Hieronima Radziwiłła. Budowa pałacu była częścią ambitnego projektu stworzenia reprezentacyjnej siedziby rodu Krasińskich, który miał świadczyć o ich bogactwie i wpływach. Został wzniesiony na planie prostokąta z charakterystycznym mansardowym dachem i okazałą fasadą z licznymi zdobieniami. Jego wnętrza także były bogato zdobione, a otaczający go park w stylu angielskim został zaprojektowany tak, by tworzyć harmonijną całość z rezydencją.

Franciszek Szanior był ogrodnikiem, planistą, który koordynował prace nad tworzeniem około 20 hektarowego parku w Krasnem – jednego z elementów zespołu pałacowo – parkowego rodziny Krasińskich w tym miejscu. Sam park jest utrzymany w stylu angielskim, który to charakteryzuje się naturalistycznym układem przestrzeni i ma za zadanie naśladować dziką przyrodę.

Neogotycki spichlerz w Łukowie został zbudowany pod koniec XIX wieku, jest jednym z nielicznych przykładów tego stylu architektonicznego w regionie. Charakteryzuje się wysmukłymi, ostrymi liniami i detalami przypominającymi średniowieczne zamki, co kontrastuje z funkcjonalnym przeznaczeniem budynku. Spichlerz nie tylko służył do przechowywania zboża, ale również stanowił ozdobę gospodarstwa.

Wieś Szwelice była jednym z miejsc, gdzie stacjonowały lokalne oddziały powstańcze Powstania Styczniowego, w tym część dowodzona przez pułkownika Jana Głogowskiego. Prowadziły działania wojenne przeciwko rosyjskim oddziałom. Szwelice były miejscem skomplikowanej strategii powstańców, a mieszkańcy, mimo niewielkich zasobów, angażowali się w pomoc dla walczących, zapewniając im schronienie i wsparcie logistyczne. W ramach tych działań w okolicznych lasach i polach toczyły się liczne potyczki z wojskami carskimi.

Pałacyk neogotycki w Opinogórze Górnej, zbudowany w latach 80. XIX wieku, jest znany jako letnia rezydencja rodziny Krasińskich. To tutaj, w 1893 roku, przebywał i tworzył jeden z najważniejszych polskich poetów, Zygmunt Krasiński, który spędzał tu ostatnie lata swojego życia.

Młocarnia parowa w Garnowie jest zabytkiem techniki rolniczej z końca XIX wieku. Była to jedna z pierwszych młocarni parowych w regionie, wprowadzająca rewolucyjne zmiany w procesie młócenia zboża, zwiększając wydajność i efektywność prac rolnych. Maszyna ta, napędzana silnikiem parowym, symbolizuje postęp technologiczny, który znacząco przyczynił się do modernizacji rolnictwa w Polsce.

Mleczarnia w Garnowie w latach 60. XX wieku odegrała istotną rolę w lokalnym przemyśle mleczarskim. Była jednym z kluczowych zakładów przetwórstwa mleka w regionie, przyczyniła się tym samym do rozwoju rolnictwa i przemysłu mleczarskiego w okolicy.

W XIX wieku był własnością rodziny Osińskich, którzy przyczynili się do rozwoju lokalnej społeczności. Dwór, z jego klasycystycznym stylem i otaczającym go parkiem, jest świadkiem bogatej historii regionu, w tym zmian politycznych i społecznych, jakie miały miejsce w Polsce w tamtym okresie.

Pałac w Luberadzu jest przykładem neoklasycystycznej architektury z przełomu XIX i XX wieku. Został wzniesiony dla rodziny Żórawskich, a jego elegancka fasada oraz przestronny park wokół budynku odzwierciedlają ówczesne trendy w projektowaniu rezydencji arystokratycznych.

Brunon Kiciński, zmarły w 1944 roku, był cenionym działaczem społecznym i oświatowym, który znacząco wpłynął na rozwój edukacji w regionie Mazowsza. Jako nauczyciel i społecznik, Kiciński aktywnie wspierał lokalne inicjatywy kulturalne i edukacyjne, przyczyniając się do poprawy warunków życia i nauki w swojej społeczności.

Budowa Kolei Nadwiślańskiej, rozpoczęta w latach 60. XIX wieku, miała istotne znaczenie dla gminy Ciechanów. Linia kolejowa, łącząca Warszawę z Bydgoszczą, przebiegała przez tę gminę, przyczyniając się do jej rozwoju gospodarczego i społecznego. Dzięki tej inwestycji, region zyskał lepszy dostęp do transportu i handlu, co znacząco wpłynęło na lokalny rozwój i modernizację. Stacja kolejowa w Ciechanowie stała się ważnym węzłem komunikacyjnym, wspierającym rozwój przemysłu i rolnictwa w okolicy.

Dwór w Szulmierzu pochodzi z XIX wieku i jest przykładem typowej architektury szlacheckiej z tego okresu. W latach międzywojennych dwór był własnością rodziny Gąsiorowskich. Po II wojnie światowej budynek pełnił różne funkcje, w tym rolę siedziby szkoły, a obecnie jest znany z działań mających na celu jego renowację i zachowanie lokalnego dziedzictwa.

W młodzieńczych latach miał duże trudności z rozpoczęciem swojej kariery artystycznej – wcześnie został osierocony, dzieciństwo spędził na pasaniu bydła i lepieniu figurek z gliny. Jego prace i działalność rzeźbiarska była często krytykowana przez profesorów akademickich. Pełnię swobody artystycznej osiągnął dzięki mecenasom, baronostwu Henrykowi i Jadwidze Trütschelom. Szybko uzyskał wówczas uznanie wśród francuskich symbolistów. 

W Mierzanowie, w gminie Grudusk, Ignacy Mościcki, przyszły prezydent Polski, przeprowadził istotne badania naukowe związane z chemią w latach 20. XX wieku. Mościcki, będąc wówczas chemikiem, zajmował się m.in. produkcją azotanu amonu. Jego prace przyczyniły się do rozwoju przemysłu chemicznego w Polsce, a Mierzanowo było jednym z miejsc, gdzie realizował swoje innowacyjne projekty.

Spichlerz – zwarty blok, budowle te pełniły funkcję magazynowe i obronne.

Gorzelnia w Dunaju, położona w gminie Stupsk, jest interesującym przykładem przemysłowej architektury z XIX wieku. Została założona przez rodzinę Pruszynskich w 1882 roku i do dziś zachowała wiele oryginalnych elementów konstrukcyjnych. Co ciekawe, gorzelnia ta była jedną z nielicznych, które przetrwały okres zaborów i obie wojny światowe, kontynuując produkcję spirytusu.

Początkowo pełnił funkcję reprezentacyjnej siedziby właścicieli majątku – rodziny Popielów. Odzwierciedlał ich zamożność i wpływy w regionie. W okresie międzywojennym dwór był miejscem ważnych spotkań towarzyskich oraz działań kulturalnych, a jego otoczenie z rozległym parkiem dodawało prestiżu rezydencji.

Wcześniej miejscowość była nazwana Garlino-Zalesie gm. Szydłowo. Ten drewniany wiatrak typu koźlak charakteryzuje się ruchomą bryłą, która mogła być obracana w kierunku wiatru. Przez dziesięciolecia pełnił kluczową rolę w lokalnym rolnictwie, mieląc ziarno na mąkę dla okolicznych mieszkańców. Obecnie, choć nieczynny, wiatrak stanowi malowniczy element krajobrazu i cenny relikt historyczny, przyciągający miłośników historii i architektury ludowe.

Jego centralnym elementem była klasycystyczna rezydencja, otoczona zabudowaniami gospodarczymi, takimi jak stodoły, obory i spichlerze. Folwark w Szumsku, będący niegdyś własnością szlachecką, świadczy o rozwiniętym rolnictwie i zamożności właścicieli tych ziem.

W Kulanach robotnicy dniówkowi pracowali głównie przy budowie i utrzymaniu lokalnych gospodarstw rolnych oraz przy żniwach. W tym regionie dniówka była popularną formą pracy sezonowej, gdzie robotnicy podejmowali się prac na krótki okres, często w intensywnych warunkach polowych. Ich praca była kluczowa dla funkcjonowania rolnictwa w okolicy. 

Dwór w Uniszkach Zawadzkich pochodzi z XIX wieku i był własnością rodziny Zawadzkich. W okresie międzywojennym dwór pełnił funkcję ośrodka kultury, organizując różne wydarzenia społeczne i kulturalne. W czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu budynek uległ znacznym zniszczeniom, jednak w późniejszych latach przeszedł renowację.

Zabytkowy wiatrak typu „koźlak” w Ożumiechu jest cennym przykładem tradycyjnej architektury wiejskiej. Ten charakterystyczny wiatrak, zbudowany na początku XX wieku, jest jednym z nielicznych zachowanych w regionie.

W latach 60- tych XIX wieku Leszno zostało zakupione przez Jana Ostrowskiego, następnie było dziedziczone przez Antoniego Ostrowskiego, kolegę uniwersyteckiego Henryka Sienkiewicza. Przebywał on w Lesznie kilkakrotnie, będąc na wakacjach u kolegi ze szkolnej ławy. 

Dawniej miejsce to zwano Bartnym Borkiem, a znajdowało się w Puszczy Mazuch. Nazwa nawiązywała do bartnictwa jako jednego z zajęć okolicznych mieszkańców. Według legendy krążącej po okolicznych miejscowościach w 1700 r. w koronie lipy  trzem dziewczynkom-pastuszkom objawiła się Matka Boska. W pobliżu lipy znajdowała się studnia, której woda miała cudowną moc i używano jej do celów leczniczych.

Aleksander Kakowski ur. 5.II.1862 w Dębinach zm. 30.XII.1938 w Warszawie. Arcybiskup, metropolita warszawski, prymas Królestwa Polskiego, kardynał prezbiter. Pochodził z drobnej szlachty mazowieckiej. Ród Kakowskich wywodził się z miejscowości Kaki w powiecie przasnyskim. Był synem Franciszka Kakowskiego h. Kościesza, powstańca styczniowego.